خصوصی سازی پارک ها و تفرجگاه های جنگلی شمال

جمعی از کارشناسان  و  مسوولان  امور جنگل  با اشاره  به اهمیت  پارک‌ها و تفرجگاه های  جنگلی  در  شمال  کشور خواستار توجه ویژه به این عرصه‌های جنگلی شدند.

بر طبق آمار در شمال کشور، ‪ ۵۷‬پارک و تفرجگاه جنگلی با مجموع مساحت ‪۳۴‬ هزار هکتار وجود دارد. با توجه به رویکرد کلی دولت در واگذاری امور به بخش‌های غیردولتی، تاکنون مدیریت ‪ ۲۹‬پارک با مساحت ۳۴۵۹‬ هکتار به بخش خصوصی واگذار شده است.

اغلب پارک‌های واگذار شده، مساحت کمی دارند و پارک‌های بزرگ، همچنان در اختیار دولت است.

کارشناسان در گفتگو با خبرگزاری جمهوری اسلامی، کمبود اعتبار و نیروی انسانی متخصص و ماهر و نبود متولی مشخص را مشکل اصلی پارک‌های جنگلی شمال برشمردند.

با این حال بسیاری ازپارک‌ها حتی بروشور معرفی ویژگی‌های پارک ندارند که به تازگی اقداماتی در این‌باره آغاز شده است.

رییس گروه پارک‌ها وذخیره‌گاه‌ههای جنگلی دفتر جنگل‌کاری و پارک‌های جنگلی سازمان جنگل‌ها  مراتع و آبخیزداری  کشور در این‌باره گفت: مدیریت پارک‌ها به شکل کلی و عام، متاسفانه متولی واحدی ندارد.

" محمود قنادکارسرابی" افزود:بخشی از این پارک‌ها با درجات متفاوتِ تفرجی ، حفاظتی و ذخیره‌گاهی دراختیار سازمان جنگل‌ها و مراتع و بخشی نیزدراختیار سازمان حفاظت محیط زیست است.

وی ادامه داد: بنابراین در هدایت و نظارت براین گونه پارک‌ها که همواره جنبه‌های ملی و فراملی مطرح است، روش‌های مدون و مشخص حتی برای بازدیدکنندگان وجود ندارد.

قناد کارسرابی تاکید کرد : باید با هماهنگی سازمان جنگل‌ها و مراتع و سازمان حفاظت محیط زیست و با مشارکت کارشناسان اهل فن و مشاوره کارشناسان حقوقی، قانون مناسبی پیشنهاد و تصویب شود.

رییس گروه پارک‌ها وذخیره‌گاههای جنگلی سازمان جنگل ها،مراتع وآبخیزداری کشور به ایرنا گفت : مدیریت پارک‌های جنگلی به شکل مشخصی از ۲۰۰ ـ۲۵۰‬ سال قبل در فرانسه آغاز شد و به آن «سامانه استفاده چند جانبه جنگل» گفته می‌شد.

به گفته او این سامانه به مرور و با توجه به تغییر پیش آمده به "سامانه پارک جنگلی "  و در نهایت  " پارک جنگلی ملی " تغییرنام داد.

قناد کارسرابی بیان کرد:دراین روند باتوجه به تعارض بین حفاظت (فیزیکی‌و فنی) و بحث‌های تحقیقاتی و آموزشی از یک سو و تفرج بیش ازحدِ ظرفیت از سوی دیگر و تعیین درصد تفرج در مناطق دهگانه تحت مدیریت، عنوان " پارک جنگلی" شکل گرفت.

این مسوول سازمان جنگل‌ها و مراتع اضافه کرد: مدیریت در پارک‌های جنگلی طبیعی، در نوع خود یک تخصص جدید در مدیریت عرصه‌های طبیعی با اصل حفاظت از طبیعت است و تفرج در حاشیه قرار می‌گیرد.

وی ، مدیریت پارک‌های جنگلی  را  دارای  سه  بخش  پوشش گیاهی، خدمات وبازدیدکنندگان ذکر کرد و گفت: هم‌اکنون مدیریت بازدیدکنندگان جایگاه کاملی ندارد ولی امیدواریم با ارتقای جایگاهِ پارک داری و بهره‌گیری از منابع اعتباری انسجام مدیریت بالاتر رود.

قنادکارسرابی ادامه داد: در پارک‌های واگذار شده به بخش خصوصی چون توجه بیشتری به بخش خدمات می‌شود، بخش‌های پوشش گیاهی و بازدیدکنندگان ، ممکن است فراموش شود زیرا بخش خصوصی اغلب در فکر درآمد بیشتر است.

وی تاکید کرد: لازم‌است عملکرد مجریان خصوصی پارک‌های جنگلی از نظر منابع اعتباری و توان اجرایی بررسی شود و اعمال سیاست‌های اجرایی همراه با تأنی باشد تا همواره راه برگشت ،اصلاح و بازسازی وجود داشته باشد.

پارک‌های جنگلی شمال، به ویژه در روزهای اول سال و نیز تعطیلات روزهای تابستان، از مراکز مهم جذب گردشگر محسوب می‌شود به طوری که سالانه   از هر کدام از پارک‌های جنگلی  سی‌سنگان و نور، در حدود یک میلیون نفر دیدن می‌کنند.

با این توصیف که هر پارک جنگلی ظرفیت مشخصی برای پذیرش گردشگر دارد ، ورود بیش از حد بازدیدکنندگان سبب تخریب طبیعت پارک می‌شود.

یکی از کارشناسان ارشد جنگلداری به ایرنا خاطرنشان کرد:به دلیل استفاده بیش از حد از ظرفیت پارک‌های جنگلی، اغلب آنها درمعرض تخریب قرار دارند.

" میثم میار عباسی " افزود : تعداد و مساحت پارک‌های جنگلی با تعداد گردشگران تناسب ندارد و در برنامه‌ریزی تفرجی ، باید با نظم مکانی خاص، آثار تخریبی گردشگری به حداقل کاهش یابد.

وی ادامه داد : یکی از راه‌های کاهش خسارات طبیعی و مصنوعی به پارک‌های جنگلی، دقت در انتخاب محل پارک است.

وی گفت : به منظور استفاده بهینه از مناظر و تمامی عرصه، لازم است علاوه بر تفرج متمرکز ، برنامه ریزی برای تفرج گسترده نیز در دستور کار قرار گیرد.

این کارشناس ارشد جنگلداری تاکید کرد: نقشه دقیق اکثر پارک‌های جنگلی ، به ویژه پارک‌های حاشیه جاده‌ها و رودخانه‌ها مشخص نیست، در حالی که محدوده پارک‌های جنگلی باید به طور کامل مشخص و محصور باشد تا جلو تجاوز وتخریب، از جمله ایجاد دکه‌های کنار جاده‌ای گرفته شود.

وی بابیان اهمیت نظم در داخل پارک‌های جنگلی یادآور شد:یکی از مسائل مهم نظم بخشیدن به فعالیت‌های داخل پارک‌های جنگلی و مشخص شدن محل پارک خودروها و اسکان مسافران و برپاکردن چادرها و محل ایجاد دکه‌ها و استراحتگاه‌ها و نظایر آن است.

میارعباسی درباره واگذاری مدیریت پارک‌های جنگلی به بخش خصوصی گفت  : باید روند واگذاری پارک‌های دولتی به بخش خصوصی با توجه به رعایت دقیق مفاد قرارداد ، اعم از مدیریت صحیح ، حفاظت و نگهداری از عرصه و استفاده درست از آن صورت می‌گیرد.

کارشناسان  می‌گویند : در سال‌های اخیر ، مراقبت ، نگهداری و تجهیز پارک‌های جنگلی از  محل  ردیف  بودجه  «مراقبت و نگهداری از جنگل کاری‌های سنواتی» انجام می‌شود  و  در  ادارات کل منابع طبیعی ، همواره  اولویتِ نگهداری   به جنگل کاریها داده می‌شود. بنابراین نگهداری و تجهیز پارک‌های جنگلی در اولویت بعدی قرار می‌گیرد.  به همین دلیل تجهیز ، مراقبت و نگهداری از  پارک‌ها و تفرجگاه‌ها با اعتبارات بسیار اندک ، به صورت نصف و نیمه انجام می‌شود که باید در صورت کاهش مشارکت بخش خصوصی  و  نهادهای عمومی ، برای  کاستن از ضایعات بیشتر، گشایش اعتباری در این بخش مدنظر قرار گیرد و برای پارک‌های جنگلی و تفرجگاه‌های جدید، در بخش خدمات و در مدیریت واحدهای اقتصادی منظور شده در این گونه از طرح‌ها، از مشارکت بخش خصوصی درقالب قرار دادهای باطول مدت یک تا سه سال به صورت مدیریتِ امتیازی استفاده شود.

طبق اعلام سازمان جنگلها و مراتع برای کل پارک‌های جنگلی شمال درسال ۱۳۸۵‬ از محل اعتبارات استانی ۴۱۳ میلیون و ۴۶۰ هزار تومان اعتبار اختصاص یافت.